Venezuela Thành Bàn Cờ Mới Trong Cuộc Đấu Trung Quốc–Mỹ–Đài Loan
Trong bối cảnh tình hình Mỹ Latinh trở nên nóng hơn bao giờ hết. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi thông điệp mạnh mẽ tới Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, tái khẳng định lập trường ủng hộ Caracas và cảnh báo những hành động can thiệp từ bên ngoài. Bức thư chúc mừng sinh nhật nhà lãnh đạo Venezuela, được công bố cuối tuần qua, không chỉ mang tính ngoại giao thông thường mà còn là một lời nhắc nhở rõ ràng về trật tự thế giới đang thay đổi.
Ông Tập gọi Trung Quốc và Venezuela là “những người bạn thân thiết, anh em tin cậy và đối tác tốt”, đồng thời cam kết Bắc Kinh sẽ tiếp tục đồng hành cùng Caracas trong việc “bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia và ổn định xã hội”.
Thông điệp không chỉ hướng nội mà còn mang hàm ý đối ngoại rất rõ: Trung Quốc phản đối mọi sự can thiệp từ bên ngoài vào nội bộ Venezuela, hàm ý trực diện nhắm vào Mỹ.
Thời điểm bức thư được công bố trùng với giai đoạn Washington tăng cường hoạt động quân sự gần Venezuela. Gần chục tàu chiến cùng khoảng 12.000 binh sĩ Mỹ đã xuất hiện ở vùng Caribe và ngoài khơi Venezuela trong chiến dịch “Southern Spear”, được Mỹ mô tả là nhằm chống ma túy và đảm bảo an ninh hàng hải.
Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng quy mô chiến dịch lần này vượt xa các hoạt động chống buôn lậu thông thường, khiến các nước trong khu vực lo ngại về một cuộc đối đầu lớn hơn.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngay lập tức chỉ trích chiến dịch này, nhắc lại lập trường phản đối mọi hành động đe dọa hòa bình và nguyên tắc tôn trọng chủ quyền – điều mà Bắc Kinh luôn coi là nền tảng trong chính sách đối ngoại, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ tiếp tục thể hiện lập trường ủng hộ Đài Loan.
Nga và Trung Quốc cùng lên tiếng
Không chỉ Trung Quốc, Nga cũng gửi thông điệp ủng hộ mạnh mẽ Maduro. Tổng thống Vladimir Putin gọi ông Maduro là “người bạn thân thiết”, khẳng định sẵn sàng mở rộng hợp tác chiến lược giữa Moscow và Caracas.
Sự đồng thuận của Bắc Kinh và Moscow cho thấy Venezuela trở thành điểm nóng mới trong cạnh tranh địa chính trị toàn cầu, nơi Mỹ – Trung – Nga cùng va chạm lợi ích.
Đáng chú ý, nó diễn ra đúng thời điểm Mỹ củng cố quan hệ với Đài Loan, điều mà cả Bắc Kinh lẫn Caracas đều xem là hành động “khiêu khích chủ quyền”.
Nguy cơ leo thang: Hàng không thương mại đóng băng, cảnh báo an ninh dồn dập
Tình hình trong khu vực trở nên đáng lo hơn khi Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) phát cảnh báo “cực kỳ thận trọng” với các chuyến bay qua không phận Venezuela, viện dẫn nguy cơ quân sự gia tăng.
Hàng loạt hãng hàng không lớn như Iberia, LatAm, Avianca, Gol và Caribbean Airlines đã tạm ngừng khai thác đường bay đến Caracas. Một số hãng khác, như Turkish Airlines, phải ngắt tuyến trong nhiều ngày.
Cùng lúc đó, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Dan Caine, đã đến Puerto Rico để kiểm tra chiến dịch đang diễn ra – chuyến thăm thứ hai chỉ trong vài tháng.
Khu vực Mỹ Latinh lo ngại bùng nổ xung đột
Tổng thống Colombia Gustavo Petro kêu gọi tổ chức một cuộc đối thoại an ninh cấp cao có sự tham gia của Mỹ, Trung Quốc và các nước trong khu vực nhằm hạ nhiệt căng thẳng. Petro nhấn mạnh cần chấm dứt xu hướng quân sự hóa, tránh để Venezuela trở thành điểm khởi phát cho một cuộc đối đầu Mỹ–Trung “tại sân sau của Washington”.
Một thế giới đang chuyển động
Trong bức tranh rộng hơn, động thái của Trung Quốc được giới phân tích xem như lời đáp trả gián tiếp trước lập trường cứng rắn của Mỹ ở Đài Loan và Biển Đông. Việc Bắc Kinh công khai ủng hộ các chính phủ Mỹ Latinh chống lại sự “can thiệp từ bên ngoài” cho thấy Trung Quốc muốn khẳng định vị thế và xây dựng mạng lưới đồng minh chiến lược trên phạm vi toàn cầu.
Trong khi đó, Venezuela – quốc gia từng trải qua nhiều cuộc khủng hoảng chính trị và kinh tế – xem đây là cơ hội củng cố vị thế quốc tế và tạo thế cân bằng trước áp lực ngày càng tăng từ Washington.